ทำไมคำว่า ‘งิ้ว’ ถึงมีความหมายสองแบบ ซึ่งทั้งสองความหมายยังดูไม่ใกล้เคียงกันอีกด้วย มาร่วมไขคำตอบไปด้วยกัน
“โอ๊ย..แต่งหน้าหนาแบบนี้จะไปเล่นงิ้วที่ไหนล่ะ แล้วก็อย่าไปให้ท่าผู้ชายมากนะยะ เดี๋ยวได้ไปปีนต้นงิ้วในนรกหรอกเธอ..."
.
งิ้วในประโยคข้างต้นมีความหมายถึงสองแบบ หมายถึง “ละครจีนแบบโบราณ” และ “ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง”
.
แล้วละครจีนโบราณเกี่ยวอะไรกับไม้ต้นขนาดใหญ่ล่ะ!?
เปิดตำนาน ต้นงิ้ว ครั้งแรกปรากฏขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่
ต้นงิ้ว มีหลักฐานว่าพบครั้งแรกใน ไตรภูมิกถา หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ ไตรภูมิพระร่วง
.
ที่ถูกแต่งขึ้นโดยพญาลิไท แห่งกรุงสุโขทัยเมื่อกว่า 600 ปีมาแล้ว
โดยเนื้อหาหลักจะพูดถึงกามภูมิ รูปภูมิ และ อรูปภูมิ
.
รูปภูมิและอรูปภูมิเป็นที่อยู่ของพรหม ซึ่งล้วนแต่เสวยสุขอยู่ในฌานสมาบัติขั้นต่างๆ
.
มีอายุยาวนานนับกัลป์ รอเวลาเข้าสู่นิพพานในที่สุด
.
ส่วนกามภูมินั้นเป็นที่อยู่ของสิ่งมีชีวิต ที่ยังข้องเกี่ยวอยู่กับกิเลส ประกอบด้วยทุคติภูมิ (อบายภูมิ) และสุคติภูมิ
.
บรรดาสัตว์นรก สัตว์เดียรัจฉาน อสุรกาย มนุษย์ และเทวดาทั้งหลายต่างก็อยู่ในกามภูมิด้วยกันทั้งสิ้น
.
ในหนังสือไตรภูมิกถามีคำบรรยายถึงต้นไม้ที่ขึ้นอยู่ในกามภูมิชั้นต่างๆ หลายชนิดด้วยกัน
.
มีต้นไม้ชนิดหนึ่งปรากฏขึ้นอยู่หลายภูมิ และคนไทยส่วนใหญ่รู้จักกันดี นั่นคือ ต้นงิ้ว
.
ในนรกภูมิ (เป็นส่วนหนึ่งของอบายภูมิ) มีนรกขุมหนึ่งชื่อโลหสิมพลีนรก
หนังสือไตรภูมิกถาบรรยายสภาพโลหสิมพลีนรกว่า
.
“…ฝูงคนอันทำชู้ด้วยเมียท่านก็ดี แลผู้หญิงอันมีผัวแล้วแลทำชู้จากผัวก็ดี
.
คนฝูงนั้นตายไปเกิดในนรกนั้น นรกนั้นมีป่างิ้วป่าหนึ่งหลายต้นนักแล
.
ต้นงิ้วนั้นต้นสูงได้ต้นแลโยชน์ แลหนามงิ้วนั้นเทียรย่อมเหล็กแดงเป็นเปลวลุกอยู่
.
แลหนามงิ้วนั้นยาวได้ 10 นิ้วมือ เป็นเปลวไฟลุกอยู่บ่ห่อนจะรู้ดับสักคาบแล...”
.
จากหนังสือไตรภูมิกถาตอนนี้ทำให้เกิดคำในสำนวนภาษาไทยขึ้น คือ
.
สำนวน “ปีนต้นงิ้ว” หมายถึง ผู้ที่คบชู้เมื่อตายจะต้องไปปีนต้นงิ้วในนรกนั่นเอง
สำหรับโลกมนุษย์ งิ้วเป็นต้นไม้ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นตลอดจนกิ่งก้านมีหนามแหลมคม
.
ดอกสีแดงหรือแสดแดง ผลของงิ้วคล้ายผลนุ่น ภายในมีปุยละเอียดเช่นเดียวเช่นเดียวกับปุยนุ่น
.
ชื่อทางพฤกษศาสตร์ของงิ้ว คือ Bombax malabaricum DC. ภาษาอังกฤษเรียก Silk cotton tree
งิ้ว เอกลักษณ์จีนที่กำลังเลือนหาย
อ้างอิงจากสารานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน งิ้ว เป็นมหรสพอย่างหนึ่งของจีน
.
เล่นเป็นเรื่องราว มีการขับร้อง และเจรจาประกอบท่าทางการแสดง
หากย้อนกลับไปถึงต้นกำเนิดพบว่าการแสดงงิ้วนั้น เกิดขึ้นในสมัยราชวงศ์ถัง
.
พัฒนาต่อจนเป็นแบบแผนในสมัยราชวงศ์ซ่ง
งิ้วเข้ามาในไทยตั้งแต่รัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์ พ.ศ. 2228 (ค.ศ. 1685) ได้มีบันทึกของบาทหลวงชัวซีย์
.
ซึ่งได้กล่าวถึงการแสดงงานฉลองที่ทำเนียบของพระยาวิชเยนทร์ (คอนแสตนติน ฟอลคอน) ว่า
.
“...งานฉลองปิดท้ายรายการลงด้วยงิ้วหรือโศกนาฎกรรมจีน มีตัวแสดงจากมณฑลกวางตุ้งคณะหนึ่ง และจากเมืองจินเจาคณะหนึ่ง...”
.
จะเห็นได้ว่า คำว่า ‘งิ้ว’ ที่แปลว่า ‘ละครจีน’ เข้ามาในไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้ว
แล้วคำว่า งิ้ว มาจากไหนล่ะ
คำว่า งิ้ว ที่เข้ามาในประเทศไทยนั้น น่าจะถอดเสียงมาจากภาษาจีน ซึ่งน่าจะมาจากคำว่า 優(优) ซึ่งออกเสียงว่า อิว
.
อาจารย์ ถาวร สิกขโกศล นักวิชาการด้านจีนกล่าวว่า คำว่า 優(优) หรือ อิว
.
ในยุคโบราณ หมายถึง การเล่นตลกให้หัวเราะ ไผอิว หมายถึงนักแสดงตลก
.
ไผอิว เป็นรากฐานสำคัญสายหนึ่งของงิ้ว ภายหลังคำว่า อิว จึงหมายถึง นักแสดงงิ้ว และเพี้ยนมาจนถึงปัจจุบัน
.
นอกจากลีลาการร่ายรำ และการเคลื่อนไหวของผู้แสดงแล้ว เสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย
.
ตลอดจนการแต่งหน้าก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้งิ้วมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
.
อย่างเช่นสีสันของการแต่งหน้าที่แตกต่างกันไป ก็จะบ่งบอกถึงบุคลิก และอุปนิสัยของตัวละครได้
บทบาทที่ต่างกัน
ตัวละครของงิ้วปักกิ่ง แบ่งเป็น 4 ตัวหลัก คือ
“生(เซิง)” หมายถึงตัวละครชาย
“旦(ต้าน)” หมายถึงตัวละครหญิง
“净(จิ้ง)” หมายถึงตัวประกอบชายที่มีบุคลิกลักษณะโดดเด่น
“丑(โฉ่ว)” หมายถึงตัวละครตลกหรือตัวโกง
.
ซึ่งการแต่งหน้าก็จะแตกต่างกันไปตามบทที่ได้รับด้วย
.
ดังนั้น จึงสันนิษฐานได้ว่า คำว่างิ้วที่หมายถึงต้นไม้นั้นน่าจะมีอยู่ก่อนแล้ว
.
ส่วนคำว่างิ้วที่หมายถึงอุปรากรจีนนั้นเพี้ยนมาจากคำว่า ‘อิว’ ที่แปลว่า การเล่นตลกให้หัวเราะ นั่นเอง
ผมคิดว่า สังคมไทยในปัจจุบัน ‘งิ้ว’ ค่อยๆ เลือนหายไปทุกที ไม่ว่าจะเป็น โรงงิ้ว คณะงิ้ว
.
ต้นงิ้วหรือเทคนิคการแต่งหน้าแบบงิ้ว ค่อยๆ ถูกกาลเวลาลบเลือนไปทุกที
.
เราจึงควรช่วยกันร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรมการแสดงงิ้ว และคุณประโยชน์ของต้นงิ้วไว้ให้คนรุ่นหลังรู้จักสืบไป
พูดถึงงิ้วแล้ว เรามักจะคิดถึงการแสดงงิ้วที่จำเป็นต้องแต่งหน้าขาวๆ ทาปากแดงๆ คิดแล้วคงล้างยากไม่เบา แต่ไม่ต้องห่วง เพียงมี ‘Bioderma Cleansing สูตร Sensibio H2O(สำหรับผิวแพ้ง่าย) และ Sebium H2O(ผิวมันเป็นสิว)’
คลีนเซอร์ และเมคอัพรีมูฟเวอร์อันดับหนึ่ง เหมาะกับผิวแพ้ง่าย และผิวมันเป็นสิว เมคอัพหนาแค่ไหนก็ล้างออกได้ง่ายๆ แน่นอน
ที่มา doctor, silpa-mag, beijinggopraggkit, hanyuban
#moomall #Bioderma #ChineaseOpera #ต้นงิ้ว